شوبهەكانى شەخس پەرستان و پوچەڵ كردنەوەیان(شوبهەى دووەم)
بەروار: 2012/06/30سەردارن: 2428نوسەر: د.عبداللطیف أحمد مصطفی

بەداخەوە نەفام و بێ‌ ئاگایان ناگەڕێنەوە بۆلای سەرچاوەی ئیسلامەتی كە قوڕئان و حەدیسەو ناچنە خزمەتیان بۆ تێگەیشتن لێیان (تدبّر) و ئیش كردن پێیان. بەڵكو بەشیان لە قوڕئان خوێندن تەنها بۆ مردووانە لەسەر تەعزیە، نەك بۆ زیندووەكان. وە ئەگەر بێت و لە كتابی نوسەرێكی باوەڕ پێكراوی خۆیاندا نوسرابێت دروستە هاوار بكرێتە پیاوچاكان، ئەوە باوەڕ بەو دەكەن، بەڵام باوەڕ بە كەلامی خوا ناكەن، وە قوڕئان و حەدیس دەخەنە پشت گوێ‌ و، مانای ئایەتەكانی دەگۆڕِن و تەحریفی دەكەن بەناوی تەفسیرو لێكدانەوەو تەئویل و مەجاز. وە چەندان شوبهە دەهێننەوە، بۆ ڕەت كردنەوەی مانای زاهیری ئەم ئایەتە قوڕئانیانە.
زۆر لە نەفامانی ئەم سەردەمەی ئێمە، شەیتان سەری لێ‌ شێواندوون و لەڕێگای ڕاستی تەنها خوا پەرستی گومڕای كردوون و، گەڕاندوونیەوە بۆ سەر دینی موشریكەكانی پێشوو، بەڵام نەك بەناوی شیرك و كوفر، بەڵكو بەناوی خوا پەرستی و خۆش ویستنی پێغەمبەران (علیهم الصلاة والسلام) و پیاوچاكان و لەخوا نزیك بوونەوە. وە هەروەها شەیتان بەوەش وازی لێ‌ نەهێناون كە لە تەوحید (تەنها خوا پەرستی) ەوە لای داون بۆ هاوبەشی بۆ خوا دانان (الشرك)، بەڵكو شەریك بۆ خوا دانانی بۆ ڕازاندوونەوە لە پۆشاكی حەق و خوا پەرستیدا نیشانیان دەدات و چەندان شوبهەشیان فێردەكات بۆ ئەوەی بیان هێڵێتەوە لەسەر دینی شیرك و قـەنـاعـەتـیان بـۆ دروسـت بـكات و موجادەلەی ئەهلی تەوحیدیشی پێ بكەن. وە شوبهەكانی شەیتان بۆتە چەكی دەستیان بۆ دیفاع كردن لە بیروباوەڕە شیركیەكەیان لەبەرامبەر بانگەوازی ئەهلی تەوحید بۆیان. وەك پەروەردگار دەفەرموێت:[ وزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ ] (النمل: 24).واتە: شەیتان كردەوەكانی بۆ ڕازاندوونەوەو لە ڕێگەی ڕاست لای داون.
 وه‌ هه‌روه‌ها ده‌فه‌رمووێت: [ وإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ ويَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ ] (الزخرف:37).واتە: شەیتانەكان لە ڕێگەی ڕاست لایان دەدەن بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا وا حیساب دەكەن كە هیدایەت دراون و لەسەر ڕێگەی ڕاستن !!.
وە دەفەرموێت: [وإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ وإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ] (الأنعام: من الآية 121) واتە: شەیتانەكان وەحی دەنێرن بۆ دۆستەكانیان وە شوبهەیان فێردەكەن بۆ ئەوەی موجادەلەی ئێوەی دۆستی خوا (ئەهلی تەوحید)ی پێ‌ بكەن.
بەڵام بە پشتیوانی خوا ناتوانن لە بەرامبەر ئەهلی تەوحید بوەستن و شوبهەكانیان خـۆی ناگرێت لە ئاستی بەڵگەكانی ئەهلی سوننە (ئەهلی تەوحید) چونكە فێڵ و شوبهەی شەیتان لاوازە لە راستیدا [فَقَاتِلُوا أَوْلِيَاءَ الشَّيْطَانِ إِنَّ كَيْدَ الشَّيْطَانِ كَانَ ضَعِيفاً] (النساء: من الآية76)
وە فێڵ و شوبهەی شەیتان تەنها لای موسڵمانی سادەی تێنەگەیشتوو لە قوڕئان و سوننەت ـ ڕەواجی هەیە.
بەڵام لای تەنها خوا پەرستان (شوێنكەوتووانی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ و هاوەڵانی) ڕەواجی نی یەو لاوازترە بەلایانەوە لە هێلانەی جاڵجاڵۆكە، كە هێلانەی جاڵجاڵۆكە لاوازترین هێلانەیە: [ مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتاً وإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ] (العنكبوت:41)
وە هێزو توانای تەنها خوا پەرستانی شوێنكەوتەی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ و هاوەڵانی لە خۆیانەوە نیە بەڵكو لەوەوەیە كە شوێن ئەو ڕۆشنكەرەوە(نور)ە كەوتوون كە خوا بۆی ناردوون، كە بریتی یە لە قوڕئان و سوننەت. چونكە هەركەسێك شوێن ئەم دوو سەرچاوە ڕۆشن كەرەوە بكەوێََََت ئەوا هەموو شتێكی لا ڕووناك و ئاشكرا دەبێت و حەق و ناحەق لێك جیا دەكاتەوەو شەیتان ناتوانێت فێڵی لێ‌ بكات و سەری لێ‌ بشێوێنێت.(سوپاس بۆ خوا).
ئێستاش با شوبهەی نەفامەكان بخەینە ژێر تیشكی ڕووناكی قوڕئان و سوننەت بە گوێرەی تێگەیشتنی هاوەڵان و پێشەوایانی پێشینەی ئوممەت:
گۆڕپەرستانی ئەمڕۆ دەڵێن: ئێمە موشریك نین، چونكە ئێمە لە زۆر بیرو باوەڕو كردارو گوفتاردا جیاوازین لە موشریكەكان كەواتە نابێت ئەو ئایەتانەی موشریكەكانی بە كافر داناوەو لە سەر ئەوان دابەزیوە بەسەر ئێمەیدا جێ بەجێ‌ بكەن، چونكە ئێمە لە زۆر شتدا جیاوازین لە موشریكان بەم شێوەی خوارەوە:

شوبهەی دووەمی شەخس پەرستان
دەڵێن: بەڵێ‌ هەرچەندە موشریكەكانیش وەكو ئێمە باوەڕیان بە تەنها پەروەردگاریەتی خوا هەبوو، بەڵام ئێمە لەوەدا جیاوازین كە ئێمە خوا دەپەرستین و، موشریكەكان خوایان نەدەپەرست و كافربوون !!.
هەڵوەشاندنەوەی شوبهەی دووەم

لە وەڵامدا دەڵێین:
ڕاستە ئێوە نوێژ دەكەن و ڕۆژوو دەگرن و حەج دەكەن و زەكات دەدەن و زیـكر دەكـەن، كـە ئەمانە هەموو عیبادەتن بۆ خوا، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا پەرستن دەكەن بۆ پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ و پیاوچاكان و قەبرەكانیان و شێخەكانتان. وە عیبادەتەكەتان خالص و پاك و تەنها نی یە بۆ خوا. بۆیە ئێوە بە خوا پەرست (عابد) دانانرێن [وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ] چونكە شەریك بۆ خوا دادەنێن لە پەرستنداو پەروەردگار شەراكەتی كەس ناكات و ئەو عیبادەتەش قەبوڵ ناكات كە بۆ ئەوی دەكەن(*)؛ چونكە عبادەتێكی دەوێت بە خالیسی و تەنهایی بۆ ئەو بێت: [ وما أُمروا إلاّ ليعبُدوا الله مُخلصين له الدين حُنَفاء ] سورة البيِّنة
وە موشریكەكانیش عیبادەتی خوایان دەكرد، وە حەجیان دەكردو نوێژی تایبەتیان هەبوو وە لە خوا دەپاڕانەوە، وە ئینكاری ئەوەیان نەدەكرد كە خوا شایستەی پەرستنەو دەبێت بپەرسترێت بەڵكو ئینكاری ئەوەیان دەكرد كە بەتەنها ئەو بپەرسترێت بۆیە دەیان گوت: [أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا ] الأعراف : 70  واتە: ئایا بۆ ئەوە بۆمان هاتوویت كە خوا بەتەنها بپەرستین و واز بهێنین لە پەرستنی ئەو پەرستراوانەی كە باب و باپیرانمان دەیان پەرستن ؟!
وە هەروەها دەیان وت: [أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَيْءٌ عُجَابٌ ] سورة ص: (5). واتە ئەوە محمد دەڵێت: واز بهێنن لە هەموو پەرستراوەكانتان و تەنها یەك پەرستراو بپەرستن، بەڕاستی ئەم دەعوایە شتێكی سەیرە.
كەواتە: ڕازی بوون كەخوا بپەرسترێت، بەڵام ناڕازی بوون لەوەی كە بەتەنها بپەرسترێت!. هەروەكو شەخس پەرستانی ئەمڕۆ ناڕازین پێیان بڵێین تەنها هاوار بكەنە خواو داوا بەس لەو بكەن و سوێند تەنها بەو بخۆن و...
كەواتە لەم ڕوانگەیەشەوە كە هەردوولا خوایان دەپەرست جیاوازی نی یە لە نێوان شەخس پەرستانی ئەم سەردەمەو موشریكەكانی كۆن، هەرچەندە جیاوازیش هەبێت لە جۆری خوا پەرستیەكەشیان و زۆرو كەمیەكەی.
مەبەست ئەوەیە كە موشریكەكانیش باوەڕیان بە خوا پەرستی هەبوو وە بە واقعی دەیان پەرست، بەڵام شتی تریشیان لەگەڵ دەپەرست.
وە بۆیەش پێیان دەوترێت ( موشریك ) چونكە شتی تریان كردۆتە شەریكی خوا لە پەرستن بۆ كردندا ، كەواتە خواو بتەكانیان شەریك بوون لەو پەرستنەی موشریكەكان بۆیان دەكردن.
وە ئەگەر خواشیان نەپەرستبا لەگەڵ بتەكانیان بە موشریك دانەدەنران چونكە ئەوكاتە شەریكایەتی دروست نەدەبوو !!
كەواتە لەم ئایەتانەی ڕابردوو بۆمان دەردەكەوێت كە موشریكەكانی سەردەمی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ ، وەكو شەخس پەرست و نەفامەكانی ئەمڕۆ باوەڕیان بەوە هەبوو كە:
أ ـ خوا هەیە.
ب ـ زیاتریش لە شەخس پەرستانی ئەمڕۆ باوەڕیان وابوو كە تەنها ئەویش پەروەردگاری جیهانیانە( رب العالمین )ـە، وە باوەڕیان وابوو كە [ لا خالق ولا رازق ولا مالك ولا محيي ولا مميت ولا مُدَبِّر ولا رب إلا الله ] واتە هیچ دروستكارو ڕزق دەرو خاوەن موڵك و زیندووكارو مرێنەرو بەڕێوەبەرو پەروەردگار نی یە تەنها ( الله ) نەبێت.
ج ـ زیاتریش لەوە باوەڕیان وابوو كە ئەو خوایە گەورە پەرستراوەو شایستەی پەرستنیشە.
د ـ زیاتر لەوەش بە كردەوەش عیبادەتیان بۆ دەكردوو زیكرو ماڵ بەخشین و نوێژو حەجیان دەكرد ـ بەپێی عەقڵی خۆیان ـ وە نەشیان دەوت خوا ناپەرسترێت بەڵام دەیان وت: چۆن دەبێت ئەو بەتەنها بپەرسترێت !.
بەداخەوە زۆر لە خەڵكی ، وا دەزانێ‌ ئەگەر باوەڕی بە بوونی خوا هەبوو ئەوە موسڵمانە و مرۆڤ بەوە دەبێت بە موسڵمان وە لە دوای ئەوە پەرستن بۆ هەر شتێك بكات بەلایەوە زەرەر لە ئیسلامەتیەكەی نادات، چونكە باوەڕی بە بوونی خوا هەیە. نازانن كە موشریكەكانیش باوەڕیان بە بوونی خوا هەبووو هەروەها شەیتانیش باوەڕی بە بوونی خوا هەیەو ( فیرعەون )یش باوەڕی بەوە هەبوو ، كەواتە ئەوانە هەموویان موسڵمان بوون بە گوێرەی گومانی ئەم نەفامانە!!
وازبهێنن لەو پەرستراوانەی تر كە لەخوا نزیكـمــان دەكــەنـەوە: بـۆیــە دەیان وت: [قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وحْدَهُ ونَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاونَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ] (الأعراف:70) ئایا بۆ ئەوە هاتوویت بۆلامان تاوەكو خوا بپەرستین بە تەنهاو وازبهێنین لەوانەی كە باب و باپیرانمان دەیانپەرستن ؟!
كەواتە: ڕوون بۆوە جیاوازی نی یە لە نێوان شەخس پەرستانی ئەمڕۆ لەگەڵ موشریكەكانی كۆن، لەم ڕووەوە كە هەر دوولا باوەڕیان بووە بە تەنها پەروەردگاریەتی خوا و خالقیەتی خوا بەڵام هەردوو لایان ناڕازین كە تەنها ئەو خوایە پەروەردگارەش پەرستراو (إله) بێت و هیچ یەكێكی تر نەپەرسترێت لەگەڵی و داواكردن و سەربڕین و نەزر كردن و بەگەورە دانانی بۆ نەكرێت ! .
===============================
(*) وەك لە حەدیسی قودسیدا هاتووە بە سەحیحی كە پەروەردگار فەرموویەتی:[أنا أغنى الشركاء عن الشرك، مَنْ أشرك معي شيئاً تركتُهُ وشركَهُ] وە لەبەر ئەو شیركە خوا عیبادەتی موشریكەكانی قەبووڵ نەدەكرد وەك دەفەرموێت: [ وجَعَلوا لِلّهِ  مِمّا ذرَأ مِن الحرثِ والأنعامِ نصيباً، فقالوا: هذا لِلهِ بزعمهم، وهذا لِشركائنِا، فما كان لشركائهم فلا يَصِلُ الى الله، وما كان لِلّهِ فهو يَصِل الى شُركائهم، ساءَ ما يحكمون ] (136) الأنعام.
 قال الإمام المفسِّر عبدالرحمن بن ناصر السعدي معنى الآية : ( أن ما جَعَلُوهُ وتَقَرّبوا به لِأوثانهم، فهو تقرُّبٌ خالص لِغير الله، ليس لله منه شيء، وما جعلوه لله ـ على زعمهم ـ فإنّه لايصل إليه لِكونه شركاً، بل يكون حظ الشركاء والأنداد، لأن الله غنيٌّ عنه، لايقبل العمل الذي أشرك معه أحد من الخلق). ا.هـ ((تيسير الكريم الرحمن في تفسير كلام المنان)).

بابەتەکانی تر