زه‌ردوویی Jaundice
بەروار: 2010/06/23سەردارن: 3591نوسەر: بەشی پزیشکى لە ماڵپەڕى بەهەشت

زه‌ردوویی واته‌ زه‌ردبوونى سپێنه‌ى چاو، ناوپۆشى ده‌م و زمان و پێست. له‌ بارى ئاساییدا، بیلیرۆبین رِێژه‌كه‌ى له‌ 1.2 ملگم/ 10 مللیلتر تێپه‌رِناكات. هه‌ركاتێك رِێژه‌كه‌ى له‌ خوێندا له‌ 3 ملگم/ 10 مللیلتر تێپه‌رِى كرد ئه‌وا زه‌ردووییه‌كه‌ به‌ ئاشكرا له‌ چاودا ده‌بینرێت.
هۆیه‌كانى زه‌ردوویی:
1- زه‌ردوویی پێش جگه‌ر Pre-hepatic jaundice : واته‌ به‌ هۆى ته‌قین یان تێكشكانى خرۆكه‌سووره‌كانى خوێن. بۆ نمونه‌: مه‌لاریا، تالاسیمیا، G6PD. ئه‌م نه‌خۆشانه‌ كه‌مخوێنیشیان هه‌یه‌ جگه‌ له‌ زه‌ردوویی.
2- نه‌خۆشى ناو جگه‌ر Hepatic (خانه‌كانى جگه‌ر): هه‌وكردنى ڤایرۆسى جگه‌ر جۆره‌كانى (A, B, C)، له‌م هه‌رێمه‌دا جۆرى A له‌ هه‌موویان بڵاوتره‌.
3- زه‌ردوویی دواى جگه‌ر Post-hepatic and cholestatic jaundice (په‌نگ خواردوو): له‌ ئه‌نجامى گیرانى رِێرِه‌وه‌ بچووك یان گه‌وره‌كانى جگه‌ر (كه‌ زه‌رداویان پێدا ده‌روات). هه‌روه‌ها گیرانى بۆرى سه‌ره‌كى زراو كه‌ ده‌گات به‌ دوازده‌گرێ.زۆربه‌ى ئه‌و نه‌خۆشانه‌ زه‌ردووییه‌كه‌یان زۆره‌ و رِه‌نگى پێستیان زه‌ردێكى سه‌وزباو ده‌رده‌كه‌وێت و پیساییه‌كه‌یان كاڵ ده‌بێته‌وه‌ و میزه‌كه‌یان وه‌ك رِه‌نگى چاى تۆخ وایه‌.