دەستنوێژ
دەستنوێژ
مه‌رجه‌كانی ده‌ستنوێژگرتن
له‌به‌ر فه‌رمایشتی خوای په‌روه‌ردگار: (إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ -كاتێك هه‌ستان بۆ نوێژكردن ڕوخسارتان بشۆن) [سورة المائدة, آية 6] ، وه تێوەردانی ئاو له دەم و لوت هه‌ر له شۆردنی ڕوخساره.
له‌به‌ر فه‌رمایشتی خوای په‌روه‌ردگار: (وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ - وده‌سته‌كانتان تاوه‌كو ئانيشكه‌كانتان بشۆن) [سورة المائدة, آية 6] .
له‌به‌ر فه‌رمایشتی خوای په‌روه‌ردگار: (وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ - وه ده‌ستتان بهێنن به سه‌رتاندا) [المائدة, 6] ، وه له‌به‌ر فه‌رمایشتی پێغەمبەر ﷺ : (الأذنان من الرأس - هه‌ردوو گوێ به‌شێكن له سه‌ر) [الترمذي:38 ، ابن ماجه: 443 ، «السلسلة الصحيحة: 36» ]
له‌به‌ر فه‌رمایشتی خوای په‌روه‌ردگار: (وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ - وه هه‌ردوو پێیه‌كانیشتان تاوه‌كو قوله پێكانتان بشۆن) [سورة المائدة, آية 6].
چونکه خوای گه‌وره به ڕیزبه‌ندی باسی ئه‌ندامه‌كانی ده‌ستنوێژی كردووه؛ وه‌پێغەمبەر ﷺ به‌ڕیز ئه‌ندامه‌كانی ده‌ستنوێژی ده‌شۆرد هه‌ر وه‌ك چۆن له فه‌رمووده‌دا هاتووه (مسلم؛ 235)
(1-ڕوخسار 2- دەسته‌كان تاوه‌كو ئانیشك 3- ده‌ستهێنان به سه‌ر سه‌ردا 4- شۆردنی پێیه‌كان)
كاتێك ئه‌ندامێكت ده‌شۆیت ده‌بێت ڕاسته‌وخۆ ئەندامی دوای ئه‌و بشۆیت و دوای نه‌خه‌یت ، چونکه كاتێك پێغەمبەر ﷺ دەستنوێژی ده‌گرت و ئەندامێکی ده‌شۆرد شۆردنی ئەندامه‌كه‌ی دوای ئه‌وی دوا نه‌ده‌خست.
دەستنوێژگرتن بە ڕوونی
١- نیه‌تی ده‌ستنوێژگرتن بهێنه
كاتێك ویستت ده‌ستنوێژ بگریت:
نیه‌ت له دڵی خۆت دا بهێنه.
وه به زمان نیه‌ت مه‌هێنه، چونكه جێگای نیه‌ت دڵه.
نیه‌ت له دڵی خۆت دا بهێنه.
وه به زمان نیه‌ت مه‌هێنه، چونكه جێگای نیه‌ت دڵه.
بەڵگە
له‌به‌ر فه‌رمایشتی پێغەمبەر ﷺ: (إنما الأعمال بالنیات - هه‌موو كرده‌وه‌كان به نیه‌ته‌وه ئه‌نجام ده‌درێن) . [البخاری ، مسلم]
٢- ناوی خوای گه‌وره بهێنه و ده‌سته‌كانت بشۆ
بڵێ: (بسم اللهِ)
واته: به ناوی خوا ده‌ستنوێژ ده‌گرم.
وه ده‌سته‌كانت (3 جار) بشۆ.
واته: به ناوی خوا ده‌ستنوێژ ده‌گرم.
وه ده‌سته‌كانت (3 جار) بشۆ.
بەڵگە
وتنی(بسم الله) واجبە ، له‌به‌ر فه‌رمایشتی پێغەمبەر ﷺ (لا وضوء لمن لم يذكر اسم الله عليه - دەسنوێژی ئه‌و كه‌سه ته‌واو نییه كه ناوی خوای له‌سه‌ر نه‌هێنابێت).
[احمد ، أبو داود ، الحاکم - وحسنه الألباني في «إرواء الغلیل 1/122»]
٣- ئاو له ده‌م و لوتت وه‌رده وفڕێی بده‌‌وه
به ده‌ستی ڕاست، ئاو له ده‌م و لوتت پێكه‌وه وه‌رده.
وه به ده‌ستی چه‌پ ئاوه‌كه فڕێ بدره‌‌وه ( 3 جار) ...
وه به ده‌ستی چه‌پ ئاوه‌كه فڕێ بدره‌‌وه ( 3 جار) ...
بەڵگە
(فَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ وَاسْتَنْثَرَ ثَلاثاً بِثَلاثِ غَرْفَاتٍ - پێغەمبەر ﷺ ئاوی وه‌ردا له ده‌م و لوتی پێكه‌وه وه فڕێیدایه‌وه «3 جار» ئه‌مه‌ی دووباره ده‌كرده‌وه به سێ مشت)[البخاري(185) مسلم(235)]
٤- ڕوخسارت بشۆ
ڕوخساری خۆت (3 جار) بشۆ.
سنوری ڕوخسار(الوجه):
پانییه‌كه‌ی: نێوان دوو گوێچكه‌كه‌كان
درێژیه‌كه‌ی: له شوێنی ڕووانی مووی سه‌ر تا چه‌ناگه.
سنوری ڕوخسار(الوجه):
پانییه‌كه‌ی: نێوان دوو گوێچكه‌كه‌كان
درێژیه‌كه‌ی: له شوێنی ڕووانی مووی سه‌ر تا چه‌ناگه.
بەڵگە
(إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ -... ڕوخسارتان بشۆن)
[سورة المائدة, آية 6]
٥- ده‌سته‌كانت بشۆ تا ئانیشكه‌كانت
ده‌سته‌كانت
له سه‌ری پهنجهكانتهوه
تاوه‌كو ئانیشكه‌كانت (3 جار) بشۆ.
(ده‌ستی ڕاست پاشان ده‌ستی چه‌پ)
(ده‌ستی ڕاست پاشان ده‌ستی چه‌پ)
بەڵگە
(وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ - وده‌سته‌كانتان تاوه‌كو ئه‌نيشكه‌كانتان بشۆن) .
(وَيَدَيْهِ إلَى الْمِرْفَقَيْنِ ثَلاثًا -پێغەمبەر ﷺ ده‌سته‌كانی تا ئانیشكه‌كانی (3 جار) ده‌شۆرد).[البخاري(164) مسلم(226 )]
(وَيَدَيْهِ إلَى الْمِرْفَقَيْنِ ثَلاثًا -پێغەمبەر ﷺ ده‌سته‌كانی تا ئانیشكه‌كانی (3 جار) ده‌شۆرد).[البخاري(164) مسلم(226 )]
٦- ده‌ست بهێنه به‌سه‌ر سه‌رت دا
ده‌ست بهێنه به‌سه‌ر سه‌رت دا:
له ده‌سپێكی سه‌ر تاوه‌كو پشته‌مل.
وه (سوننه‌ته) جارێكیتر ده‌سته‌كانت بگه‌ڕێنیته‌‌وه شوێنی ده‌سپێك.
له ده‌سپێكی سه‌ر تاوه‌كو پشته‌مل.
وه (سوننه‌ته) جارێكیتر ده‌سته‌كانت بگه‌ڕێنیته‌‌وه شوێنی ده‌سپێك.
بەڵگە
له‌به‌ر فه‌رمایشتی خوای په‌روه‌ردگار: (وَامْسَحُوا بِرُءُوسِكُمْ - وه ده‌ست بهێنن به سه‌ر تاندا)[سورة المائدة, آية 6]. مەسح کرنی به‌شێك له سەر دروست نییه؛ ده‌بێت هەموو سەری خۆت مەسح بکەیت.
٧- ده‌ست بهێنه به گوێچكه‌كانت دا
ده‌ست بهێنه به گوێچكه‌كانتدا به‌و ئاوه‌ی كه به ده‌ستته‌وه ماوه‌ته‌وه.
به هه‌ردوو په‌نجه‌ی شایه‌تومان ناوه‌وه‌ی هه‌ردوو گوێت مه‌سح بكه. به په‌نجه گه‌وره‌كانت ده‌ره‌وه‌ی گوێت مه‌سح بكه.
به هه‌ردوو په‌نجه‌ی شایه‌تومان ناوه‌وه‌ی هه‌ردوو گوێت مه‌سح بكه. به په‌نجه گه‌وره‌كانت ده‌ره‌وه‌ی گوێت مه‌سح بكه.
بەڵگە
له‌به‌ر فه‌رمایشتی پێغەمبەر ﷺ : (الأذنان من الرأس - هه‌ردوو گوێ به‌شێكن له سه‌ر)
[الترمذي:38 ، ابن ماجه: 443 ، صححه الالباني في«السلسلة الصحيحة: 36» ].
٨- پێیەکانت بشۆ
پێیه‌كانت
له سه‌ری پهنجهكانتهوه
تاوه‌كو قوله پێت (3 جار) بشۆ.
(پێ ی ڕاست پاشان پێ ی چه‌پ)
(پێ ی ڕاست پاشان پێ ی چه‌پ)
بەڵگە
(غَسَلَ كِلْتَا رِجْلَيْهِ ثَلاثًا - پێغه‌مبه‌ر ﷺ( 3 جار) هه‌ردوو پێیه‌كانی ده‌شۆرد). [البخاري(164) مسلم(226)]
٩- ویردی دوای ده‌ستنوێژ
كاتێك كه له ده‌ستنوێژ ته‌واو ده‌بیت،
بڵێ:
(أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ ، اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي
مِنَ التَّوَابِينَ وَاجْعَلْنِي مِنَ المُتَطَهِّرِينَ)
بەڵگە
[مسلم (234) ،و زاد الترمذي (اللَّهُم اجعلني..) (صححه الألباني في «الإرواء 96»)
ئیسلام و باوەڕ
چوونەسەرئاو
دەستنوێژ
ته‌یه‌مموم(التیمم)
نوێژ(الصلاة)
هەڵەباوەکان
